د تېر جمهوري نظام پخواني والي حلیم فدایي ویلي، چې له طالبانو سره مخالفت بېځایه نه دی، خو د هغوی له امله له افغانستان او افغان ولس سره د دوښمنۍ چلند «نه د ملي ګټو او نه هم د خپلواکۍ د مبارزې په ګټه دی.»
د ترکیې د ظفر ګوند مشر او د کډوالۍ ضد سیاستونو مخکښ پلوي امید اوزداغ له دې هېواد څخه د افغان او سوریایي کډوالو د اېستلو غوښتنه کړې او ویلي یې دي، چې دا کډوال د ترکیې لپاره «امنیتي ګواښ» دي او باید ژر تر ژره خپلو هېوادونو ته واستول شي.
د افغانستان په اړه د طالبانو یوې ۵۰ ثانیهییزې طنزیه ویډیو چې "Welcome to Afghanistan" نومېږي، نړۍوالو ته د سیاحت بلنه ورکوي. نړۍوالو رسنیو لکه بي بي سي، سي اېن اېن، انډیا ټایمز، پولیټیکو او اې پي بیا دا ویډيو د طالبانو تبلیغات او د حقایقو پټولو هڅه بللې ده.
کابل چې یو وخت د غرونو له اوبو غني ښار بلل کېده، اوس د وچېدو له ګواښ سره مخ دی. د ملي او نړۍوالو هڅو تر سیوري لاندې نه یوازې طبیعت، بلکې ناسمې بهرنۍ مرستې او دوه لسیزې ناسمې پالیسۍ د دې ښار د اوبو زېرمې وچې کړې دي.
حال وش د بشري حقونو سازمان وايي، د ایران د سراوان ولسوالۍ په دازدک کلي کې ناڅرګندو وسله والو یو افغان ځوان وژلی او د هغه پلار یې تښتولی دی.
د ښځو په چارو کې د ایران د ولمسشر مرستیالې زهرا بهروزاذر ویلي، هغه افغانان چې له ایران نه اېستل شوي، له شواهدو او اسنادو سره یوځای دې د خپلو حقوقي او مالي غوښتنو لپاره په هرات کې د ایران کونسلګرۍ او یا کابل کې د دغه هېواد سفارت ته مراجعه وکړي.
د جرمني د بهرنیو چارو وزیر یوهان واديفول ویلي، چې که څه هم د افغانانو د منلو نوي پروګرامونه بند شوي دي، خو جرمنی به هغه ژمنې چې پخوا له افغانانو سره شوې وې، بشپړې عملي کړي. نوموړی وايي، « موږ مکلف یو څو هغو ژمنو ته وفادار پاتې شو چې مخکې مو کړې دي».
یوه ورځ وروسته له هغه چې افغانستان انټرنشنل پښتو د طالبانو په کورنیو چارو وزارت کې په پښتو ژبه د مکتوبونو لیکلو راپور ورکړ، د طالبانو د کورنیو چارو وزارت ویاند وویل چې په وزارت کې اداري مکتوبونه او راپورونه "د افغانستان په دواړو ملي ژبو" لیکل کېږي.
د طالبانو د لوړو زده کړو وزیر ندا محمد ندیم په کابل کې د جاپان له سفیر تاکویوشي کورمایا سره په لېدنه کې د دې ډلې پر وړاندې د نړیوالې ټولنې پر چلند نیوکې کړې. نوموړی وايي، چې نړیواله ټولنه یوخوا له افغانستان سره د همکارۍ شعارونه ورکوي، خو بل پلو ددوی د مشرانو د محاکمې ګواښونه کوي.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت وايي، چې په بلخ ولایت کې یې د انسان تښتوونکو له منګولو یو ۱۳ کلن ماشوم احمدشاه جان ژغورلی او بیرته یې خپلې کورنۍ ته سپارلی دی. د ماشوم ژغورنې عملیاتو کې دوه انسان تښتوونکي وژل شوي او یو تن ژوندی نیول شوی.
د طالبانو د پوهنې وزارت د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي، چې له ګاونډیو هېوادونو څخه د راستنو شویو کډوالو د اولادونو د ښوونې او روزنې مسوولیت پر غاړه اخلي او راستانه شوي زده کوونکي به په رسمي ښوونځیو، دارالعلومونو، مدرسو او خصوصي تعلیمي بنسټونو کې جذب کړي.
د امریکا دفاع وزیر پیټ هیګسټ له افغانستان نه د امریکایي ځواکونو وتل یو "غموونکی او بوږنوونکی شاتګ" بللی دی. نوموړي دغه پرېکړه د امریکا د بهرنۍ پالیسۍ د ناکامۍ روښانه بیلګه وبلله او ټینګار یې وکړ چې دا وتل باید "مشروط" وای او دومره بې پلانه او ناڅاپي نه وای.
د طالبانو اطلاعاتو او کلتور وزارت د هنر او کلتور معينيت اړوند د عامه کتابتونونو رياست وايي، چې د ښار د ۱۲مې ناحیې په عامه کتابتون کې یې د ماشومانو څانګه پرانېستې ده. په دغه کتابتون کې د ماشومانو د کيسو کتابونه اېښودل شوي او په يوه وخت کې د ۲۰۰ مطالعه کوونکو ظرفیت لري.
د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت وايي، ددې ډلې د بهرنیو چارو وزارت په ګډون د امنيتي ادارو ترمنځ د بهرنیو سیلانيانو د امنيت په موخه غونډه کې د ویزو، د هوټلدارۍ او ګرځندوی انسټېټيوټ د فعاليتونو پياوړتیا او سیلانيانو ته د تفريحي سيمو ورپېژندلو په تړاو خبرې شوې دي.
د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي معاونیت ویلي، چې افغانستان خپله اړتیا وړ مالګه په کوردننه چمتو کوي او له بهره یې د مالګې پر وارداتو بندیز لګولی. دمګړۍ د تخار، سمنګان، بلخ، فاریاب، غور، هرات، پروان، پکتیا، غزني او کندهار د مالګې له ۱۲ کانونو څخه هرکال۳۴۴ زره ټنه مالګه استخراجیږي
افغان وګړو ته د امریکا ورکړل شوی موقت محافظتي وضعیت سبا دوشنبه، د چنګاښ پر۲۳مه پای ته رسېږي. د دې پریکړې له مخې، هغه افغانان چې تر اوسه یې د پناه غوښتنې یا دايمي اقامت لپاره رسمي غوښتنلیک نه دی ورکړی، د کار یا سفر قانوني اجازه نه لري او له امریکا د اخراج خطر ور ته متوجه دی.
د سپیني ماڼۍ مطبوعاتي دفتر ویلي، داسې شواهد په لاس کې لري، چې له مخې یې د امریکا له مالیه ورکوونکو تمویلېدونکې مرستې په منظم ډول د طالبانو جیبونو ته تللې او دغه مرستې په منظم ډول افغانانو ته نه رسېدلې.
د طالبانو تر واک لاندې د مرکزي زون د اوبو رسونې او کانالیزاسیون رییس وايي چې په راتلونکو شپږو کلونو کې به د شاه توت بند چارې تکمیل شي، خو وايي، د پنجشیر د اوبو د لېږد پروژې لپاره بودجې ته اړتیا ده. د اوبو د چارو کارپوهان وايي، د کابل اوبه وچیږي او شپږ کاله انتظار ډېر وخت دی.
په کندهار ښار کې لسګونه ښځې، چې ډېری یې ځوانې او پېغلې نجونې دي، د ښار پر سړکونو د خیرات ټولولو په تمه ناستې وي. ځینې دغه ښځې د طالبانو د مزاحمت مخنیوي لپاره له لاسګاډو سره راوځي، خو وايي، چې طالبان یې کاروبار ته هم نه پرېږدي.
د طالبانو د رياست الوزرا اداري مرستيال مولوي عبدالسلام حنقي تېر ماښام په کابل کې د کډوالو د راستنېدو له بهيره د لیدنې او څارنې ترڅنګ د هغوی چارو ته پر پاملرنې ټينګار کړی دی.
د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخواني استازي زلمي خلیلزاد پر ملګرو ملتونو توندې نیوکه کړې او وايي چې دغه نړۍوال بنسټ په ناورین کې دی او د افغانستان د ستونزو د حل وس نهلري.
تازه د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د خپرونو چارو مرستیال مهاجر فراهي ویلي چې د طالبانو د مشر په لارښوونه په افغانستان کې چاپېدونکې کتابونه له مالیې معاف شول.