د امریکا اېن پي ار راډیو راپور ورکړی دی، چې د امریکا د مرستو له بندېدو وروسته په افغانستان کې د زېږون پرمهال د مېندو او ماشومانو د مړینې کچه زیاته شوې ده. اندېښنې دا دي چې که بیرته یادې مرستې پیل نه شي، نو په دې برخه کې به د مړینې کچه نوره لوړه شي.
ګارډین ورځپاڼې راپور ورکړی، چې د ښځو د حقونو تر ۵۰ ډېرې افغان ښځینه فعالانې له پاکستانه د اېستلو له ګواښ سره مخ دي. دغه مېرمنې وېره لري، چې د طالبانو د واکمنۍ پرمهال به بندیانې او یا هم ووژل شي.
د پاکستان په پلازمېنې اسلام اباد کې څلور ګیتار غږوونکې نجونې وېره لري، چې د متحده ایالاتو د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له خوا د کډوالو د پروسې ځنډولو حکم سره پاکستان دوی بېرته د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان ته ستنې نه کړي.
د اسټرالیا د بهرنیو چارو وزارت ویلي، له هغو افغان مېرمنو او نجونو سره چې د طالبانو د بندیزونو له کبله سختې اغېزمنې شوې دي پنځه میلونه ډالره مرسته کوي. هغې ویلي، دغه مرستې به د ملګرو ملتونو له لارې افغان ښځو او نجونو ته رسوي.
د برېټانیا اینډیپینډنټ ورځپاڼې راپور ورکړی، چې د کابل په هوايي ډګر کې د طالبانو له لوري یوه همجنس خوښې نجلۍ او د هغې بهرنی ملګری نیول شوي، چې غوښتل یې ایران ته پرواز وکړي، خو د دوی له ډلې درېیمه یې پر سفر بریالۍ شوې ده.
د ښځو لپاره د ملګرو ملتونو ادارې تازه اندېښنه ښوولې، چې د پرلپسې درېیم کال لپاره هم د طالبانو له لوري د افغان نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونونو دروازې تړلې دي. یاد سازمان دا چاره لویه بې عدالتي ګڼلې ده.
په افغانستان کې د نجونو لپاره د رسمي ښوونځیو بندېدو وروسته د ديني مدرسو شمېر د پام وړ زیات شوی دی. د بيبيسي انګریزي څانګې د راپور له مخې، دغه مدرسې تر ډېره دیني زدهکړو ته ځانګړې شوې او اوس د ډېرو افغان نجونو لپاره د زدهکړو یوازینۍ لاره ګڼل کېږي.
د بښنې نړۍوال سازمان د یو راپور په خپرولو سره د فوټبال له نړۍوال فدراسیون «فیفا» غوښتنه کړې، چې په جلاوطنۍ کې د افغان ښځینهو فوټبال لوبډله په رسمیت وپېژني او ملاتړ یې وکړي.
د ملګرو ملتونو ویاند سټیفن دوجاریک وایي، هیلهمن دی چې تر ۲۰۳۰ کال پورې به د نجونو پر زدهکړو بندیز دوام ونه کړي. هغه وايي، که دغه بندیز تر ۲۰۳۰ کال پورې روان وي، نو له زدهکړو د بې برخو نجونو شمېر به څلور میلیونو ته لوړ شي.
د ملګرو ملتونو د ښځو اجراییه مشره سیما باهوس د افغان نجونو د زدهکړو بندیز د دوام په اړه وایي، چې په افغانستان کې د نجونو د زدهکړو له حقونو د طالبانو سرغړونه به د دوی راتلوونکي نسلونه اغېزمن کړي. طالبانو سږکال هم د نجونو له ګډون پرته تعلیمي کال پیل کړ.
د طالبانو د جبري اسلامي حجاب له کبله په ښاري سیمو کې افغان نجونو د دودیزې اسماني رنګه بورقې پر ځای عربي حجابونو ته مخه کړې او د بورقو پرتله پکې ځانونه ارامه احساسوي.
د نوي ښوونیز کال له پیل او له زدهکړو څخه د افغان نجونو د محرومیت پر دوام؛ د افغانستان لپاره د بریتانیا سفارت شارژدافیر رابرټ ډېکسن ویلي، چې د طالبانو لهخوا د نجونو د زدهکړو پر وړاندې بندیز یوه لویه «تراژیدي» ده.
د افغانستان د پرځېدلي جمهوري نظام لومړی مرستیال امرالله صالح وایي، د پاکستان پوځ د ماهرنګ بلوڅ له زیاتېدونکي نفوس څخه په وېره کې دی او داسې برېښي چې د هغې ژوند له سختو ګواښونو سره مخ دی.
د سولې نوبل جایزې ګټونکې ملالې یوسفزۍ د افغانستان د نوي ښوونیز کال د پیل په مناسبت افغان نجونو ته په یوه لیک کې ویلي، چې د نجونو پر زدهکړو بندیز نه یوازې بېعدالتي، بلکې یو جنایت دی.
په داسې حال کې چې د نوي ښوونیز کال له پیل سره لاهم د افغان نجونو او ښځو پر زده کړو د طالبانو بندیزونه دي، په افغانستان کې د اروپایي اتحادیې استازولۍ ټینګار کړی چې د زده کړو برابري د هېواد د دوامداره پرمختګ لپاره حیاتي ده.
د طالبانو د امربالمعروف او شکایتونو اورېدو وزارت په یوې خبرپانه کې ادعا کړې، چې د «کب په میاشت» کې یې پنځوس تنه مېرمنې له جبري نکاح او کورني تاوتریخوالي څخه ژغورلي دي.
د افغانستان د پارلمان مخکینۍ غړې فوزیه کوفي کابل ته د امریکا د پخواني ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد د سفر په اړه ویلي:« هغه کسانو چې هېواد تورو تیارو ته ټېل وهلی، اوس افغانستان ته سفر کوي او یو وار بیا د راتلونکي جوړولو هڅه کوي. عدالت چېرته دی؟»
د افغانستان د پخوانۍ مشرانو جرګې مشر فضل هادي مسلمیار وایي، یو بل کال هم نوی شو، خو لا هم افغان نجونې د ښوونځي د زنګ په انتظار په کورونو کې بندیانې ناستې دي.
د پنجاب سروزیره مریم نواز وايي، د دغې صوبې کلیوالو ښځو ته د ای ټي او ډیجیټل مهارتونو شپږ میاشتنی پروګرام پیلوي. د دې پروګرام له مخې به ۲۷ زرو ښځو ته د کمپیوټر او وړیا انټرنېټ وېشلو پسې وړیا انلاین زدکړې ور کړل شي.
د بښنې نړیوال سازمان وايي، په افغانستان کې د نوي تعلیمي کال له پیلېدو سره طالبانو نجونې له شپږم پورته ښوونځیو منع کړې دي. دغه سازمان زیاتوي چې له شپږمه پورته د نجونو ښوونخي بندول د توجیه وړ نه دي او دا له بنسټیزو بشري حقونو سرغړونه ده.
د ماشومانو لپاره د ملګرو ملتونو نړۍوال صندوق اندېښنه ښودلې، چې په سږني تعلیمي کال کې د طالبانو د بندیزونو له کبله په ټول افغانستان کې شاوخوا ۴۰۰ زره افغانې نجونې ښوونځي ته له تګ محرومې شوې دي.
جورېسټ نیوز په خپلې یوې خپرې کړې مرکې ذکر کړي، چې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانې نجونې او مېرمنې له سخت استبداد سره مخ دي؛ خو لا یې هم حوصلې نه دي بایللي. دغه رسنۍ د یوې افغانې نجلۍ له قوله لیکلي، چې لا هم افغان مېرمنې د ازادۍ په تکل ساه ګانې اخلي.