د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په ځانګړې غونډه کې د ډنمارک استازې کریسټینا مارکوس لاسن پر طالبانو سختې نیوکې کړي او ویلي یې دي، چې د ښځو او نجونو پر وړاندې د دې ډلې پالیسۍ د نړۍ تر ټولو جدي او ګواښونکی بشري ناورین رامنځته کړی دی.
څلور کاله کېږي چې په افغانستان کې میلیونونه نجونې له منځنیو او لوړو زدهکړو بېبرخې پاتې دي. دا بندیز د هغو پراخو بشري حقونو د سرغړونو یوه بېلګه ده، چې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته پر ښځو او نجونو لګول شوي دي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق ویلي، چې د طالبانو له خوا له زده کړو د نجونو محرومول د اوسني وخت یوه لویه بې عدالتي ده. یاد سازمان وايي، د ۲۰۲۵ کال تر پایه به له ۲،۲ میلیونو ډیري نجونې له زده کړو بې برخې پاتې شي.
په افغانستان کې د طالبانو لهخوا د انټرنېټ بندېدو وروستي اقدام زرګونه زدهکوونکې په انلاین ټولګیو کې له ګډون نه محرومه کړې. یوې زدهکوونکې افغانستان انټرنشنل ته په یوه پیغام کې ویلي، چې طالبانو د انټرنېټ په بندېدو سره د نجونو پر مخ د انلاین ښوونځیو دروازې هم وتړلې.
په تبعید کې د افغان مېرمنو غورځنګ د ډېموکراسۍ د نړۍوالې ورځې په مناسبت ویلي، چې د افغانستان د ښځو او نجونو بشري او اساسي حقونه په بشپړ ډول تر پښو لاندې شوي او په هېواد کې ډېموکراټیک ارزښتونه له منځه تللي دي.
د کډوالو د حقونو څار نړۍوالې ادارې ویلي، چې دوی د ملګرو ملتونو د کډوالو چارو اداره کې د طالبانو لهخوا د ښځينه کارکوونکو پر فعالیت بندیز غندي. دغه اداره وايي، په دې ډول هم ښځې له کاره بې برخې شوې او هم د کډوالو لپاره خدمتونه په ټپه درېدلي دي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې روزا اوتنبایېوا د افغانستان په ختیځ کې د وروستۍ زلزلې له امله اغېزمنو کورنیو ته د مرستو برابرولو کې د سیمې د خلکو زړورتیا ستایلې ده او د مرستو په رسولو کې یې د ښځو رول مهم بللی دی.
د خیبر پښتونخوا په هري پور کې د افغان کډوالو په پنډغالي کې پر یوې ۲۱ کلنې افغانې ښځې د پنځو کسانو له لوري جنسي تېری شوی. د ځايي پولیسو په وینا، یاد ۵ تیري کوونکي یې نیولي دي.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بېنېټ د طالبانو له لوري د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو سیاسي استازولۍ (یوناما) پر ښځینه کارکوونکو محدودیتونو په تړاو ویلي، چې طالبانو له دې کار سره یو ځل بیا ثابته کړه چې دوی د عادي کېدو وړ نه دي.
د طالبانو د امر بالمعروف ویاند سیف خیبر وایي، د زابل ولایت د نوبهار ولسوالۍ اوسېدونکې فرښتې د ځان وژنې قضیې په تړاو یې د هغې پلار او ورور نیولي دي. د فرښتې په نامه یادې نجلۍ دوه ورځې وړاندې د جبري نکاح له امله ځان وژلی و.
د روغتیا نړیوال سازمان تازه راپور څرګندوي چې په افغانستان کې د زلزله ځپلو سیمو ښځې د جنسیتي نابرابرۍ له امله له روغتیایي خدمتونو په ځانګړي ډول د درملنې او پاملرنې له جدي ستونزو سره مخ دي.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د عالي کمېشنرۍ مرستیالې ندا الناشف د ښځو پر وړاندې د طالبانو تبعیضي چلند د جنسيتي ځورونې څرګندې بڼې وبللې. هغې له نړۍوالې ټولنې وغوښتل، چې د خبرو اترو او هڅونې له لارې دې طالبان د بشري حقونو او په تېره بیا د ښځو حقونو مراعتولو ته اړ باسي.
ډيپلوماټ مجلې په یوې خپرې شوې مقاله کې ویلي، تر هغه پورې چې نړۍ د افغانستان په اړه پرېکنده عمل ونه کړي؛ په دغه هېواد کې به هر طبيعي او مصنوعي ناورین د افغان ښځو او ماشومانو د ژوند پر وړاندې ستر ګواښ وي.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمېشنر فولکر تورک وایي، د طالبانو تر دویمې واکمنۍ څلور کاله وروسته څرګنده شوې چې یادې ډلې په دغه موده کې د افغانستان ښځې له ټولنیز ژوند څخه په بشپړ ډول اېستلې دي.
په ملګرو ملتونو کې د قطر د دایمي استازولۍ مرستیالې په جنیوا کې ویلي، چې د افغان نجونو د زدهکړې موضوع باید د نړۍ د هېوادونو په مرکزیت کې وي. هغې زیاته کړې، چې د افغان ښځو پر وړاندې محدودیتونه د نړۍوالو ارزښتونو او حقونو خلاف دي.
د افغانستان په ختيځ کې له مرګونې زلزلې وروسته د روغتیا نړۍوال سازمان له طالبانو وغوښتل، چې پر ښځينه مرستندويه کارکوونکو لګول شوي محدوديتونه او بندیزونه لرې کړي. یاد سازمان زیاته کړې، چې ښځینه مرستندویه کارکوونکې باید پرته له محرم څخه زیانمنو سیمو ته د سفر اجازه ولري.
د ملګرو ملتونو د ښځو اداره وایي، چې د طالبانو تر واکمنېدو وروسته په افغانستان کې د ماشومانو او د کم عمره نجونو د ودونو کچه په بېساري ډول لوړه شوې ده. دغه اداره وايي، دغه لړۍ د وړو نجونو د مېندوارۍ کچه لوړوي چې په پایله کې د مېندو د مړینې لامل کېږي.
یوه ښځه او یو نارینه چې شاوخوا دوه کاله مخکې د طالبانو له لوري د بېلابېلو تورونو له امله له کابل او پروان ولایتونو نیول شوي و، د طالبانو په ځانګړې توګه د دغې ډلې د استخباراتو په زندانونو کې د ډول ډول شکنجو په تړاو بوږنونکې کیسې لري.
د هېواد په ګرمسیرو ولایتونو کې د شنبې په ورځ (د وږي ۱۵مه) نوی ښوونیز کال پیل شو، خو هغه زرګونه نجونې چې درې میاشتې مخکې له شپږم ټولګي څخه اووم ټولګي ته په بریالیتوب تللي نور ښوونځي ته د تګ اجازه نه لري.
طالبانو په تازه پرېکړه کې د افغان ښځو انځورونه له پاسپورتونو څخه لرې کړي دي؛ خو د دغې ډلې د لوړپوړو چارواکو مېرمنې په ډیپلوماټیکو پاسپورتونو سره په ازاده توګه د نړۍ بېلابېلو هېوادونو ته سفرونه کوي.
د کاناډا په ټورنټو کې د AFCAN-NCC په نوم د افغان نجونو د والیبال لومړني کلب په رسمي ډول فعالیت پیل کړ. د کلب چارواکي وايي، چې د پرانیستې مراسم د روزونکو، لوبغاړو، د AFCAN غړو او د والیبال مینهوالو په حضور کې ترسره شول او موخه یې د افغان ښځینه والیبال لپاره د نوي پړاو پیلول دي.
د بشري حقونو د څار ادارې د ښځو حقونو څانګې مشره هېدربار په خپله یوه مقاله کې وایي، چې په افغانستان کې د ښځو د حقونو د کړکېچ زیاتېدل دا ښيي، چې نړۍوال قانون کې د ښځو او نجونو د حقونو د خوندیتوب په برخه کې یوه جدي تشه شته.